AVRUPA KONSEYİ

Konsey fikri, İkinci Dünya Savaşı'nda maddi ve manevi büyük kayıplar veren Avrupa'da aynı trajedilerin yaşanmamasını sağlamak için ortaya atılmıştır. 

Avrupa çapında, başta hukuk ve insan haklarının korunmasını amaçlayan eğitim, kültür alanlarında anlaşmalar kabul eden, hükümetler arası bir kuruluştur. 1949'da merkezi Strazburg olmak üzere Belçika, Danimarka, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İsveç ve İngiltere Avrupa Konseyini kuran anlaşmayı imzalamışlardır. 

Belarus, Kazakistan, Kosova ve Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir. Konseye şu an 47 ülke üyedir. Türkiye, 1949'da anlaşmayı imzalamıştır. 


1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanmış ve 1950 yılında Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 15 ülke tarafından Roma'da imzalanmış ve 1953 yılında yürürlüğe girmiştir. Türkiye 1987 yılında komisyona bireysel başvuru hakkını, 1990 yılında da zorunlu yargı yetkisini tanımıştır. 

Sözleşmenin Güvence Altına Aldığı Haklar

• Birayin yaşama özgürlük ve güvenlik hakkı; hukuk ve cezai işlerinde adil yargılama hakkı
• Seçme ve seçilme hakkı
• Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
• İfade özgürlüğü hakkı
• Mülkiyet hakkı

Sözleşmenin Getirdiği Yasaklar

• Ölüm cezası
• İşkence ve insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve ceza
• Devletin kendi vatandaşını sınır dışı etmesi veya ülkeye girişini engellemesi
• Sözleşmenin güvence altına aldığı hak ve özgürlüklerin kullanımında ayrımcılık yapılması
• Yabancıların toplu halde sınır dışı edilmesi

2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

Avrupa Konseyinin bir organı olarak 1959'da Strazburg'ta kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. 

A.İ.H.S ile güvence sltına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, tüzel kişiliklerin ve diğer devletlerin, belirli bir yasal çerçevede başvurabileceği bir yargı merciidir.

Avrupa Konseyine üye olan Türkiye dahil 47 Avrupa devleti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır.

Mahkemeye başvurabilmek için:

• İç hukuk yollarının tüketilmiş olması gerekir.
• Konu hakkındaki dilekçe Türkçe olarak da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gönderilebilir. 
• İnsan hakları ihlalinin mutlaka Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde belirtilen haklardan birinin veya birkaçının ihlali olması gerekir.

》AİHM kararları bağlayıcı olmasına rağmen cebri icrası mümkün değildir.

AİHM nin hükmedebileceği müeyyide, devleti tazminat ödemeye mahkum etmekten ibarettir. Mahkemenin, devletin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı işlemini iptal etme yetkisi yoktur. Devlet Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ne aykırı eylem ve işlemlerini geri almak zorunda değildir. 

3. Avrupa Konseyinin Yapılanması

1. Bakanlar Komitesi
2. Parlamenterler Asamblesi
3. Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi
4. Sekreterlik